Jak projektować opakowania zgodne z GOZ? 

Branża opakowaniowa przygotowuje się do realizacji wysokich celów gospodarki o obiegu zamkniętym w najbliższych latach. Krajowa Izba Gospodarcza (KIG), wspólnie z przedstawicielami przemysłu opakowaniowego, przygotowała opracowanie „Środowiskowe aspekty projektowania opakowań”. Publikacja zawiera eksperckie rekomendacje w zakresie ekoprojektowania dla podstawowych grup opakowaniowych tj. aluminium, stali, papieru, szkła oraz tworzyw sztucznych. Premiera poradnika odbyła się 26 sierpnia 2020 r. w Krajowej Izbie Gospodarczej.

Podczas spotkania zostały zaprezentowane wspólne rekomendacje branży w zakresie ekoprojektowania opakowań, uwzględniające nowe wymagania UE związane z pakietem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i koniecznymi zmianami prawa dotyczącymi  gospodarowania odpadami opakowaniowymi, w tym odnoszącymi się do ostatecznego kształtu polskiego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).

Wśród uczestników spotkania byli przedstawiciele wszystkich grup opakowaniowych, którzy pod auspicjami KIG wspólnie wypracowali zalecenia dotyczące ekoprojektowania opakowań:

• Krzysztof Kawczyński- Krajowa Izba Gospodarcza
• Jacek Wodzisławski – Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL – opakowania metalowe
• dr inż. Anna Kozera-Szałkowska – Fundacja PlasticsEurope Polska – opakowania z tworzyw sztucznych
• Marzena Bednarczyk – Stowarzyszenie Papierników Polskich – opakowania z papieru
• Piotr Kardaś – Związek Pracodawców „Polskie Szkło” – opakowania szklane
• dr inż. Agnieszka Sznyk – Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO

Opakowania i odpady opakowaniowe mają ogromne znaczenie dla krajowego systemu gospodarki odpadami. Według GUS w 2019 roku na rynek krajowy trafiało z wyrobami 5,5 mln ton opakowań typu b2b oraz b2c. Aktualnie zarówno producenci opakowań, jak i wprowadzający na rynek zapakowane produkty, stoją przed licznymi wyzwaniami związanymi z implementacją unijnego pakietu GOZ, szczególnie w zakresie ROP.

Nowy system ROP będzie łączył przydatność opakowania do recyklingu z kosztami za jego wprowadzenie na rynek. W przypadku opakowań, których recykling jest szczególnie trudny, przełoży się to na 20-30-krotny wzrost opłat dla przedsiębiorców wprowadzających te opakowania na rynek. Zgodnie z unijnymi wytycznymi, gospodarowanie odpadami opakowaniowymi nie powinno ograniczać się do ich zbierania i ponownego zagospodarowania. Bardzo istotny jest etap projektowania opakowań z uwzględnieniem kwestii środowiskowych oraz zapewnieniem ich przydatności do recyklingu. Autorzy opracowania „Środowiskowe aspekty projektowania opakowań” zgodnie wskazują na fundamentalne znaczenie takiego podejścia.

Wspomniana publikacja jest branżową inicjatywą na rzecz zebrania i uporządkowania wiedzy oraz oczekiwań w zakresie projektowania opakowań w oparciu o aspekty techniczne, logistyczne, a przede wszystkim środowiskowe. W opracowaniu przedstawiono wspólne rekomendacje producentów opakowań, co do możliwości ekoprojektowania zgodnie z ideą GOZ i przydatności do recyklingu.

Jak podkreślają autorzy opracowania, ekoprojektowanie zakłada dodatkowe planowanie i przygotowanie nowego produktu czy opakowania w sposób zgodny z ideą GOZ, a efektem takiego podejścia winny być opakowania, które są:

• łatwe w demontażu oraz intuicyjne w segregacji po opróżnieniu ich całkowicie z zawartości,
• na ogół wykonane z materiału jednorodnego, a jeśli nie, to łączone materiały powinny w prosty sposób dać się rozdzielić
• nadające się w całości do recyklingu, bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów ich przygotowania/doczyszczenia,
• wykonane z materiału, który w znacznej części pochodzi z recyklingu.

Obecnie przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach, łożą w ramach istniejącego systemu ROP na zbiórkę i recykling opakowań ok. 100 mln zł rocznie – podkreśla Krzysztof Kawczyński z KIG. − Wstępne szacunki wskazują, że ze względu na konieczność wdrożenia odpadowego pakietu dyrektyw UE związanych z GOZ, opłaty te mogą ulec zwiększeniu nawet do kwoty ok. 2-2,5 mld zł od 2023 roku – dodaje Krzysztof Kawczyński.

Planowane zmiany przełożą się na ponoszone koszty i konkurencyjność produktów w opakowaniach. Przedsiębiorcy mają ostatni moment, by dokonać przeglądów swoich opakowań i podjąć decyzje dotyczące zastąpienia niektórych opakowań innymi, bardziej przydatnymi do recyklingu, co pozwoli na uniknięcie poważnych kosztów za 2-3 lata. Najważniejsze decyzje w tym zakresie będą należeć do osób odpowiedzialnych za wybór opakowania w procesie tworzenia produktu.

Mamy nadzieję, że nasze opracowanie pozwoli przedsiębiorcom wprowadzającym na rynek produkty w opakowaniach lepiej przygotować się do czekających branżę w najbliższym czasie zmian regulacyjnych w ramach systemu ROP oraz związanych z tym kosztów, a także umożliwi wdrożenie rozwiązań, które przyczynią się do realizacji wyższych celów recyklingu zgodnych z unijną dyrektywą – podkreśla Jacek Wodzisławski z Fundacji RECAL.

Autorami i partnerami merytorycznymi publikacji pod auspicjami Krajowej Izby Gospodarczej są:

• Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL – opakowania metalowe,
• Fundacja PlasticsEurope Polska – opakowania z tworzyw sztucznych,
• Stowarzyszenie Papierników Polskich – opakowania z papieru,
• Związek Pracodawców „Polskie Szkło” – opakowania szklane.

Dzięki inicjatywie branży opakowaniowej do przedsiębiorców, firm zajmujących się recyklingiem, odpowiedzialnej administracji rządowej i samorządowej trafia bezpłatny poradnik z rekomendacjami, które pozwalają na lepsze przygotowanie się do realizacji wysokich celów GOZ w najbliższych latach przy optymalnych kosztach ponoszonych przez zainteresowanych producentów.

Rekomendacje dotyczące projektowania opakowań w zgodzie z ekologią i ekonomią
„Środowiskowe aspekty projektowania opakowań”: 

 

Fundacja Recal
Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL powstała z inicjatywy producentów puszek do napojów i producentów aluminium. Od 1995 roku prowadzi działania mające na celu wzrost poziomu odzysku opakowań aluminiowych, m.in. realizując program Każda Puszka Cenna, czyli polską edycję paneuropejskiego Every Can Counts. Wieloletnia współpraca z jednostkami samorządowymi, oświatowymi, organizacjami odzysku opakowań, organizatorami wydarzeń i innymi partnerami zaowocowała stworzeniem platformy współpracy dla firm i instytucji, które wspierają gospodarkę w obiegu zamkniętym.
Więcej informacji na stronie www.recal.pl oraz www.kazdapuszkacenna.pl

Krajowa Izba Gospodarcza
Krajowa Izba Gospodarcza jest największą niezależną organizacją biznesu w Polsce. Powstała w lutym 1990 r. na mocy ustawy o izbach gospodarczych. Obecnie reprezentuje największą liczbę przedsiębiorców, łącząc ponad 150 organizacji biznesowych: izb branżowych, regionalnych, bilateralnych oraz innych organizacji (stowarzyszenia, związki pracodawców, fundacje). W strukturach KIG działa aż 20 komitetów eksperckich. Krajowa Izba Gospodarcza wspiera interesy polskich przedsiębiorców, prowadzi współpracę międzynarodową, organizuje konferencje i kongresy gospodarcze, wspiera polski eksport oraz realizuje projekty unijne.

Publikacja do pobrania